
Xroniki böyrək çatışmazlığı (XBC), böyrəklərin uzun müddət ərzində funksiyalarını itirməsi nəticəsində yaranan ciddi bir vəziyyətdir. XBÇ-nin inkişafına səbəbolan əsas risk faktorları aşağıdakılardır:
- Şəkərli Diabet: Yüksək qan şəkəri səviyyələri böyrəkləri zədələyərək XBÇ riskini artırır.
- Yüksək Təzyiq: Uzun müddət davam edən yüksək qan təzyiqi böyrək damarlarına zərər verərək funksiyalarını poza bilər.
- Genetika: Əgər ailə üzvlərində böyrək xəstəlikləri varsa, XBÇ inkişaf riski daha yüksəkdir.
- Yaş: Yaş artdıqca böyrək xəstəliklərinin inkişaf ehtimalı artır.
- Genetik Xəstəliklər: Polikistik böyrək xəstəliyi kimi irsi xəstəliklər böyrək funksiyasını poza bilər.
- Uzun müddət ağrıkəsici istifadəsi: Ağrıkəsicilərin uzun müddət və yüksək dozada istifadəsi böyrəklərə zərər verə bilər.
- Dehidratasiya: Bədənin su balansının pozulması böyrəklərin işini çətinləşdirə bilər.
- İnfeksiyalar və İltihabi Xəstəliklər: Böyrək infeksiyaları və digər iltihabi vəziyyətlər XBÇ riskini artırır.
- Ürək və Damar Xəstəlikləri: Ürək çatışmazlığı və digər kardiovaskulyar xəstəliklər böyrək funksiyasına təsir edə bilər. Bu risk faktorlarının idarə edilməsi və müalicəsi XBÇ-nın qarşısının alınmasında və ya gecikdirilməsində əhəmiyyətlidir.
Sağlam həyat tərzi, düzgün qidalanma, müntəzəm tibbi yoxlamalar və həkim tövsiyələrinə riayət etmək böyrək sağlamlığını qorumağa kömək edər.